Dün 43,03 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 43,16 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.20 itibarıyla kapanışa göre yüzde 0,78 azalışla 42,82 dolardan işlem gördü. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 41,44 dolardan alıcı buldu.

Amerikan Petrol Enstitüsünün (API) tahminlerine göre, ABD'nin ticari ham petrol stoklarında piyasaların 1 milyon varil azalış beklentisinin tersine yaklaşık 584 bin varillik artış gerçekleşti. Söz konusu veri, ABD'de petrol talebinin azalacağı beklentilerini güçlendirerek ham petrol fiyatlarında düşüşe neden oldu.

Yatırımcıların arz fazlası endişeleri Libya'nın yeniden petrol ihracatına başlamasıyla artarken yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınında vaka sayısının 40 milyonu aşması ve bazı Avrupa ülkelerinin yeni önlemler almaya başlaması fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı petrol üreticisi ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun petrol kesintisini 1 Ocak itibariyle günlük 7,7 milyon varilden 5,8 milyon varile düşürecek olması da petrol fiyatlarını olumsuz etkiliyor.

Öte yandan, COVID-19 salgınıyla mücadeleye yönelik hayata geçirilmesi planlanan ekonomik destek paketine ilişkin iyimserlik fiyatlardaki düşüş eğilimini kısıtlıyor.

Brent petrolde teknik olarak 42,95 ile 43,11 dolar aralığının direnç, 42,70 ile 42,61 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği ifade ediliyor.

ABD'de teşvik paketi belirsizliğinin sürmesine karşın görüşmelere bugün de devam edilecek olması ve yeni tip koronavirüs (COVID-19) aşısına ilişkin haber akışının hareketlenmesi risk iştahını artırırken, artan vaka sayıları ve sıkılaştırılan tedbirlerin ekonomik etkilerine dair endişeler de gündemde kalmaya devam ediyor.

Asya tarafında ise bugün pay piyasalarının pozitif seyretmesine karşın Çin'de Şanghay bileşik endeksi negatif ayrışmayı sürdürüyor. Endeks, kapanışa yakın yüzde 0,2 gerileyerek 3.322 puan oldu.

Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ), hükümetin seyahat kampanyasının fiyatlar üzerindeki kısa vadeli etkisini yansıtmak için enflasyon tahminlerini değiştirmeyi değerlendirdiği haberlerinin ardından Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 artarak günü 23.639 puandan tamamladı. Dolar/yen paritesi ise yüzde 0,3 değer kaybederek 105,2 seviyelerine geriledi.

Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 1 artışla 40.960 puanda, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 yükselişle 24.789 puanda ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,5 primle 2.369 puanda seyrediyor.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM), eylül ayında kartlı ödeme tutarında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 25 oranında artış görüldü.

BKM, eylül ayına ilişkin kartlı ödeme verilerini açıkladı. Buna göre eylül ayı sonunda Türkiye'de 73,9 milyon adet kredi kartı, 181,1 milyon adet banka kartı kullanılıyor. 2019 yılının eylül ayı ile kıyaslandığında kredi kartı sayısında yüzde 8'lik, banka kartı sayısında ise yüzde 13'lük artış görülüyor. Toplam kart sayısı ise 255 milyon adede ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artış gösterdi.

Banka kartları ve kredi kartları ile eylül ayında toplam 106,4 milyar TL'lik ödeme yapıldı. Bu tutarın 88,2 milyar TL'si kredi kartları ile ödenirken, 18,2 milyar TL'sinde banka kartları kullanıldı. Büyüme oranları özelinde incelendiğinde banka kartıyla yapılan ödemelerde bir önceki yılın aynı dönemine göre büyüme oranı yüzde 51 olurken, kredi kartıyla yapılan ödemelerde ise bu oran yüzde 21 olarak gerçekleşti. Toplam kartlı ödemeler büyümesi ise yüzde 25 oldu.

İnternetten kartlı ödemeler 25 milyar TL'yi aştı

İnternetten kartlı ödemeler her geçen gün yaygınlaşmaya devam ederken, hayatın her alanında tercih edilen en önemli ödeme araçlarından biri haline geldi. Eylül ayında, internetten kartlı ödeme tutarı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 artarak 25 milyar TL'yi geçti.

Geçen yılın aynı döneminde yüzde 18 olan internetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemelerdeki payı da yüzde 23'e ulaştı. Her 4 TL kartlı ödemenin 1 TL'si internetten gerçekleşti.

İnternetten kartlı ödeme gerçekleşen iş yeri adedi 60 bini geçti

İnternetten ödemelerin tüm sektörlerde hızla yaygınlaşmasıyla beraber internetten ödeme yapılabilen iş yeri sayısı da artışını sürdürdü. Birçok yeni iş yerinin internet üzerinden hizmet vermeye başladığı görülürken, eylül ayında internetten kartlı ödeme gerçekleşen iş yeri adedi geçen yıla göre yüzde 40 artarak 60 bini geçti.

Eylül ayında internetten yapılan kartlı ödemelerin sektör detayında dağılımı incelendiğinde geçen yılın aynı dönemine göre en fazla artışın yüzde 196 ile market-gıda sektöründe olduğu görülüyor.

Market-gıda sektörünü yüzde 146 artışla elektronik eşya, yüzde 110 artışla mobilya ve dekorasyon, yüzde 81 artışla yapı malzemeleri ve yüzde 69 artışla yemek sektörleri takip etti. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan-Haziran 2020 dönemine ilişkin "Hanehalkı Yurt İçi Turizm Araştırması" sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Kovid-19 salgını nedeniyle kısıtlamaların da olduğu yılın ikinci çeyreğinde yurt içinde ikamet eden 5 milyon 334 bin kişi seyahat gerçekleştirdi. Seyahate çıkanların bir ve daha fazla geceleme kaydıyla ülke içinde yaptıkları toplam seyahat sayısı, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 69,1 azalışla 5 milyon 976 bin olarak kayıtlara geçti.

Seyahate çıkanlar 76 milyon 10 bin geceleme yaptı

Bu dönemde seyahate çıkanlar 76 milyon 10 bin geceleme yaptı. Ortalama geceleme sayısı 12,7, seyahat başına yapılan ortalama harcama ise 592 lira oldu.

Yerli turistin yaptığı seyahat harcamaları yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 67,1 azalışla 3 milyar 536 milyon 968 bin lira olarak kayıtlara geçti. Seyahat harcamaları, kişisel veya paket tur harcamaları şeklinde yapıldı.

Turizm harcamasının yüzde 98'ini kişisel harcamalar oluşturuldu

Yurt içi turizm harcamasının yüzde 98'ini (3 milyar 465 milyon 400 bin lira) kişisel harcamalar, yüzde 2'sini (71 milyon 568 bin lira) ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Seyahate çıkış sebeplerine bakıldığında, yakınları ziyaret amacıyla yapılan seyahatler yüzde 73,9 ile ilk sırada yer aldı. Bunu, yüzde 14 ile gezi, eğlence, tatil ve yüzde 5,5 ile sağlık takip etti.

Seyahate çıkanlar en çok "arkadaş ve akraba evinde" kaldı

Bu dönemde seyahate çıkanlar 59 milyon 481 bin geceleme sayısıyla en çok "arkadaş ve akraba evinde" kaldı. Konaklama türlerine göre 11 milyon 638 bin geceleme sayısıyla "kendi evi" ikinci sırada yer alırken, bunu 1 milyon 195 bin gecelemeyle "otel" izledi.

Açılışın ardından Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 0,4 azalarak 364 puan, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,4 düşerek 12.681 puan oldu.

İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,5 değer kaybıyla 5.860 puanda, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,4 azalışla 4.909 puanda, İspanya'da IBEX 35 endeksi yatay seyirle 6.929 puanda ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,4 düşüşle 19.406 puanda seyrediyor.

Euro/dolar paritesi ise önceki kapanışa göre yüzde 0,3 artışla 1,1855 seviyesinde işlem görüyor.

Analistler, Avrupa'da bölgesel olarak yeni tip koronavirüs (COVID-19) tedbirlerinin artırılmasının risk algısının yüksek seyretmesine sebep olduğunu söyledi.

Bugün ABD Merkez Bankası (Fed) Bej Kitap Raporu ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamalarının takip edileceğini bildiren analistler, jeopolitik gelişmelerin de yatırımcıların odağındaki yerini koruduğunu dile getirdi.

Türkiye'de piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri 9 farklı kamu kuruluşu tarafından yürütülüyor. Bu faaliyetlerin ulusal düzeyde koordinasyonunu da Ticaret Bakanlığı üstleniyor.

Sanayi ve Teknoloji, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler, Çevre ve Şehircilik, Tarım ve Orman, Sağlık, Ulaştırma ve Altyapı bakanlıkları, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na ait 2019 yılı verileri bir rapor haline getirildi.

Piyasa gözetimi ve denetlemesi faaliyeti yürüten bir diğer kuruluş Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun sorumluluğundaki akaryakıtlar ve sıvılaştırılmış petrol gazları ürün grubunda 2019 yılı verileri sağlanmadığı için raporda yer almadı.

Ürünlerin yüzde 43'ünü Tarım ve Orman Bakanlığı denetledi

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2019 yılında 8 kuruluş tarafından denetlenen ürün parti sayısı bir önceki yıla göre yüzde 11 artarak 267 bin 594 oldu. Toplam denetim sayısı 1 milyon 402 bin 653 olarak kaydedildi.

Geçen yıl Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü'nce gerçekleştirilen denetimler yüzde 47 artarken, Tarım ve Orman Bakanlığında yüzde 25, Çevre ve Şehircilik Bakanlığında yüzde 9, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında yüzde 8, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu denetimlerinde yüzde 8 artış gerçekleşti.

Bazı bakanlıkların denetimlerinde kısmi azalma oldu.

Değerlendirmeye alınan ürünlerin yüzde 43'ü Tarım ve Orman Bakanlığı, yüzde 28'i Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca denetlendi. Bu iki kuruluşu, yüzde 22'lik payla Sağlık Bakanlığı takip etti.

Denetlenen ürünlerin yüzde 19'u uygunsuz ve güvensiz

Geçen yıl denetlenen ürünlerde tespit edilen uygunsuzluk ve güvensizliğin toplama oranı 2018'de yüzde 19 iken 2019'da yüzde 12'ye düştü. Toplam uygunsuz ve güvensiz bulunan ürün parti sayısı yüzde 6 azalarak, 33 bin 403'ten 31 bin 233'e geriledi.

Diğer taraftan denetlenen ürünler içinde güvensiz bulunanların oranı yüzde 1 çıktı. 2018'de güvensiz ürün parti sayısı 1153 iken, 2019 yılında bu sayı 1832'ye yükseldi. Uygunsuz ürün sayısı da 29 bin 403 oldu.

Yıllar itibarıyla bakıldığında, 2019'da uygunsuz ve güvensiz ürünler için uygulanan idari para cezalarının arttığı görüldü. Diğer taraftan uygulanan idari para cezalarının toplamı 2019'da bir önceki yıla göre ciddi değişim göstererek yaklaşık yüzde 20 arttı ve 180 milyon 73 bin 558 lirayı buldu.

Denetlenenlerin yüzde 30'unu ithal ürünler oluşturdu

Yetkili kuruluşlar tarafından denetlenen ithal ürün sayısı 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 74 artarak 82 bin 64'e ulaştı. Geçen yıl denetlenen ürünler içinde ithal ürünlerin oranında yüzde 15’lik artış olurken, söz konusu ürünler toplam denetlenen ürünlerin yüzde 30'unu oluşturdu.

Denetlenen ithal ürün partilerinde 5 bin 184 uygunsuzluk, 74 güvensizlik tespit edildi. Bu kapsamda, denetlenen ithal ürünlerin yüzde 6'sı uygunsuz ve güvensiz bulundu.

Uygunsuz bulunan toplam ürünler içinde ithal ürünlerin oranında ise azalma görüldü. Söz konusu ürünlerdi 2018 yılında yüzde 30 olan oran 2019'da yüzde 18'e düştü.

Uygunsuzluk oranının en yüksek olduğu ürünler

Güvensiz bulunan toplam ürünler içinde ithal ürünlerin oranında da azalma gerçekleşti. 2018 yılında yüzde 13 olan bu oran 2019'da yüzde 4'e geriledi.

Geçen yıl denetlenen ithal ürünlerde uygunsuzluk oranının en yüksek olduğu ilk 5 ürün grubu, elektrikli ekipmanlar, makineler, telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları, kozmetikler ve hazır beton dışındaki yapı malzemeleri oldu.

2019'da denetlenen ithal ürünlerde güvensizlik oranının en yüksek olduğu ilk 5 ürün grubunu ise elektrikli ekipmanlar, telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları, kozmetikler, enerji verimliliği ve kırtasiye ürünleri oluşturdu. 

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) kayıtlarından derlenen bilgilere göre, özellikle Bursa, Sakarya ve Kocaeli bölgelerinde faaliyet gösteren sektör temsilcileri ocak-eylül döneminde 110 ülkeye binek otomobil sattı.

Ana ihracat pazarlarının başında Avrupa ülkelerinin geldiği sektör, en fazla binek otomobil ihracatını Fransa'ya gerçekleştirdi. Otomobil üreticilerinin yılın 9 ayında bu ülkeye dış satımı 1 milyar 13 milyon 794 bin dolar oldu.

Listenin ikinci sırasındaki İngiltere'ye 594 milyon 579 bin, üçüncü basamağında bulunan Almanya'ya da 592 milyon 487 bin dolarlık satışlar kaydedildi.

Binek otomobil üreticileri İtalya'ya 527 milyon 115 bin, İspanya'ya 456 milyon 295 bin, İsrail'e 365 milyon 23 bin, Polonya'ya 303 milyon 632 bin, Slovenya'ya 299 milyon 608 bin, Belçika'ya ise 284 milyon 874 bin dolarlık dış satıma imza attı.

Sektörün ihracat sıralamasında en fazla dış satım yapılan 9 ülkenin 8'ini Avrupa ülkeleri oluşturdu.

Mısır'a ihracat artışı sürüyor

Son dönemde ihracatın ciddi oranda arttığı pazarlardan Mısır'a dış satım, geçen yılın ilk 3 çeyreğine göre yüzde 73,34 artış gösterdi. Bu ülkeye ocak-eylül ihracatı 134 milyon 303 bin dolardan, 232 milyon 806 bin dolara yükseldi.

ABD'ye 162 milyon 69 bin, İsveç'e 157 milyon 154 bin, Hollanda'ya 116 milyon 757 bin, Macaristan'a da 107 milyon 622 bin dolarlık binek otomobil satan üreticiler, Suudi Arabistan, Çekya ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) ihracatlarını katladı.

Geçen yılın ocak-eylül aylarında 20 milyon 827 bin dolarlık binek otomobil gönderilen Suudi Arabistan'a ihracat, 2020'nin aynı döneminde yüzde 129,95 artışla 47 milyon 894 bin dolar oldu.

Çekya'ya ihracat ise yüzde 105,8 artışla 16 milyon 457 bin dolardan, 33 milyon 751 bin dolara çıktı.

Sektör temsilcilerinin BAE'ye ihracatı da yüzde 275,23 yükselişle 7 milyon 912 bin dolardan, 29 milyon 689 bin dolara ulaştı.

Tarım Kredi Genel Müdürü Fahrettin Poyraz, kurum olarak tarımsal girdileri sağlama noktasında ciddi bir kabiliyetleri olduğunu söyledi.

Başta gübre ve tohum olmak üzere ilaç, yem ve diğer tarımsal girdilerde çiftçi ortakların ihtiyaçlarını ve bunun finansmanını karşıladıklarını belirten Poyraz, üretilen ürünlerin pazara taşınması noktasında da çiftçilere yardımcı olduklarını bildirdi.

Poyraz, yaklaşık 300 çeşit ürünü çiftçi ortaklardan alıp pazara taşıdıkları bilgisini vererek, "Son 3 yılı karşılaştırdığımızda, 2018'de 9 aylık döneme baktığımızda ortaklarımızdan aldığımız ürün tutarı yaklaşık 540 milyon lira civarındayken 2019'un aynı döneminde bu rakam 880 milyon liraya çıktı. Bugün itibarıyla bu yılın 9 aylık döneminde rakam 1 milyar 600 milyon lirayı geçti. Bu sene kendimize 2,5 milyar liralık bir hedef koyduk. 2 milyar liralık eşiği inşallah geçeceğiz." diye konuştu.

Geçen yılın tamamında toplam 1 milyar 250 milyon liralık alım yaptıklarını anımsatan Poyraz, şu değerlendirmede bulundu:

"Burada esas amacımız, bir taraftan üreticimizin malını değerinde alıp pazara taşırken öbür taraftan da kendi şirketlerimiz uhdesinde açtığımız marketlerimize ve anlaşmalı olduğumuz yaklaşık 29 bin markete bu ürünleri taşıyarak piyasada üretici ile tüketici arasında bir bağ kurmak. Belli oranda gücümüz nispetinde regülasyon sağlama ve daha da önemlisi doğal, kaliteli ürünleri en makul fiyatlarla tüketiciye ulaştırma gayreti içindeyiz. Buna devam edeceğiz. Burada kendimize hedef olarak 5 milyar lira rakamını koyduk. Birkaç yıl içinde rakam buralara taşınacak."

"Ürün alımlarında çiftçi mağdur edilmiyor"

Poyraz, piyasada zaman zaman fiyat dalgalanmaları olabildiğine işaret ederek, Tarım Kredi'nin ürün alımı yaparken sözleşmelere bağlı kalarak çiftçiyi mağdur etmemeye gayret gösterdiğini dile getirdi.

Geçen yıl salçalık domates sözleşmeleri imzaladıklarını hatırlatan Poyraz, şunları kaydetti:

"Geçen sene bu domateslerin kilogramını 57 kuruştan alma taahhüdünde bulunduk. Bu sene tabi yaşanan sıkıntılardan dolayı fiyatlar bir dönem 33 kuruş bandına düşmüş olmasına rağmen biz sözleşmemizdeki fiyatın arkasında durduk. Zarar etme pahasına 57 kuruştan sözleşmelerimizdeki ortaklarımızdan üretilmiş ürünün tamamını piyasadan çektik."

Sözleşmeli alımların dışında da Ürün İhtisas Borsası fiyatlarının altına inmediklerini vurgulayan Poyraz, mümkünse bu fiyatın da bir miktar üzerinden alım yapmaya gayret ettiklerini sözlerine ekledi.